YARDIM VEYA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YERİNE GETİRMEME SUÇU VE UNSURLARI
Türk Ceza Kanunu 98. Maddesinde düzenlenen yardım veya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme suçunun oluşması için öncelikle söz konusu kişinin hastalığı veya yaralanması dolayısıyla ya da başka herhangi bir nedenle kendini idare edemeyecek durumda olan kimse olması gerekmektedir. Bunun dışında bu durumun farkında olan, bakımla yükümlü olan veya gören kişilerin, hal ve koşulların elverdiği ölçüde yardım etmemesi ya da durumu derhal ilgili makamlara bildirmemesi gerekmektedir. Suçun faili yani suçu işleyen, hayatın olağan akışı içinde bildirmesi gereken bir durumu ilgililere bildirmeyen herhangi bir kişi olabilir. Suçun konusu ise yardım ve korumaya muhtaç olan kimsedir.
Söz konusu olan yardım veya bildirim yükümlülüğü durumlarında bir kimseye karşı yardım yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, bu suç oluşacaktır. Ancak, belirtilen durumlarda bulunan kişilere gerekli müdahalenin yapılabilmesine yönelik olarak bir teşkilatlanmanın olduğu yerlerde kişilerin yardım etmek için bir şeyler yapmamaları halinde bu suç oluşmayacaktır. Ancak ilgili makamların veya kişilerin haberdar olmaması halinde kişilerin söz konusu durumu derhal bildirme yükümlülüğü vardır.
Yardım veya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme durumunda kast olması suçun manevi unsurunu oluşturur. Yani yardıma ihtiyacı olan kimseye yardım etmeyen veya bu durumda bildirim yükümlülüğü olduğunu bilmesine rağmen olayı ya da durumu bilerek ve isteyerek yetkililere bildirmeyen kimseler yardım veya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme suçunun manevi unsurunu gerçekleştirmiş olur.
YARDIM VEYA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YERİNE GETİRMEME SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ
Yaşı, hastalığı veya yaralanması dolayısıyla ya da başka herhangi bir nedenle kendini idare edemeyecek durumda olan kimseye hal ve koşulların elverdiği ölçüde yardım etmeyen ya da durumu derhal ilgili makamlara bildirmeyen kişi, 1 yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Yardım veya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme suçunun nitelikli halleri aynı maddenin 2. fıkrasında belirtilmiştir. Buna göre yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda mağdurun ölmesi halinde fail suçun nitelikli haline göre cezalandırılacaktır. Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin ölmesi durumunda, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi suçu halinde verilecek olan cezada mahkeme Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı verebilecektir. Yine bu suç bakımından mahkeme hapis cezanın ertelenmesi kararı verebilecektir.
Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde bu suç tipinde TCK 98/1 gereği ceza adli para cezasına çevrilemez iken TCK 98/2’de belirtilen hale göre adli para cezası verilmesi mümkündür.
Yardım veya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme suçun bakımından zamanaşımı süresi Türk Ceza kanunu 98. Maddesine göre değil 66. Maddesine göre belirlenecektir. Buna göre kamu davası açılmasında itibaren 5 yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adli para cezaları halinde dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Son olarak yardım veya bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeme suçunda görevli ve yetkili mahkeme suçun oluştuğu yerdeki Asliye Ceza Mahkemesidir.
