İsim ve soyisim değişikliği davası ancak haklı sebeplerin varlığı halinde açılabilir. Buradaki haklı sebep kavramı, kişinin subjektif nedenlerini de kapsayan geniş bir anlam içermektedir. İsim veya soyisminin kişiyi ruhsal yönden etkiliyor olması, dalga geçilmesine yol açan bir anlam içermesi, sevilmeyen bir kişiye ait olması, kişide travmaları hatırlatıyor olması gibi sayısız nedenlerle söz konusu dava açılabilir. Açılacak olan davada kişinin mevcut isim ve soyisminin sosyal hayatında veya resmi işlemlerinde karışıklık yaratma durumu söz konusuysa buna ilişkin belgeler mutlaka delil olarak mahkemeye sunulmalıdır.
İsim değiştirme davasında tanık delili oldukça önemlidir. Görünürde isimde anormallik olmaması halinde davanın açılmasındaki subjektif nedenlerin tanık beyanları ile ortaya konulması gerekmektedir.
Açılacak olan davada hasım olarak Nüfus Müdürlüğü gösterilir. Zira isim değişikliği ile nüfus kayıtlarının düzeltilmesi talep edilmektedir. Yine söz konusu dava sonucunda kişinin şahsi hallerinde değişiklik meydana gelmez. Kişinin doğum tarihi, doğum yeri, medeni hali gibi kişisel bilgileri değiştirilemez. Evlilik birliği içerisindeki eşlerden erkek olan kişi soyisim değiştirirse, diğer eş, 18 yaşından küçük çocuklar ve varsa evlat edinilen de değişen soyismini alır.
İsim değiştirme davası kabul edilir ve değiştirilirse mahkeme ilamı yerel veya ulusal bir gazetede ilan edilir ve nüfus kayıtlarında gerekli değişikliğin yapılması için mahkeme kararı nüfus müdürlüğüne bildirilir.
İsim ve soyisim değişikliği nedeniyle menfaati ihlal edilenler, söz konusu değişikliği öğrenmelerinden itibaren 1 yıl içerisinde kararın kaldırılması için dava açabilir. İsim değişikliğinden zarar gören kişinin bu zararın gerçek objektif ve ispatlanabilir olması gerekmektedir.
İsim ve soyisim değişikliği davası için yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Davacı, davayı ikametgahının bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açabilir.
