Soruşturması yapılarak elde edilen deliller ile suç işlediği kanaatine varılan şüpheli hakkında Cumhuriyet savcılığı tarafından kamu davası açılmak üzere düzenlenen belge iddianame olarak tanımlanabilir. Savcılık tarafından tanzim edilen iddianamenin 5271 Sayılı CMK ilgili maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir. Aksi takdirde iddianamenin iadesine karar verilir. Aranan şartların tümünü taşıyan ve kabulüne karar verilen iddianameler ile kovuşturma aşaması başlar.
Şüpheli hakkında iddianame düzenlenebilmesi için öncelikle suçun işlendiği yönünde yeterli şüphe bulunması gerekir. Toplanan deliller neticesinde suç işlendiği yönünde yeterli şüphe mevcut olmaması halinde Cumhuriyet savcısı kamu davası açmaya gerek olmadığı kanaatine varır ve kovuşturmaya yer olmadığı kararı (KYOK) verir.
Düzenlenecek olan iddianamede şüpheliye isnat edilen maddi eylemlerin yerini zamanını açıkça göstermelidir. Suç konusu açıkça anlatılmalı, şüpheliye isnat edilen suç ve ihlal edilen kanun maddeleri iddianamede açıkça yer almalıdır. Şüpheli, mağdur, müşteki ve suçtan zarar görenlerin kimliği açık ve tereddüte yer vermeyecek şekilde yazılmalıdır. Şüphelinin tutukluluk ve gözaltına alınma durumları ve süreleri açıkça belirtilmelidir. Sonuç kısmında ise şüphelinin yalnızca aleyhine olan hususlar değil aynı zamanda lehine olan tüm hususlar ortaya konulmalıdır.
Yargıtay içtihatları uyarınca kendisine ulaşılamayan şüpheli hakkında toplanan deliller yeterli şüphe oluşturuyorsa şüphelinin ifadesi alınmadan hakkında iddianame tanzim edilebilir. Zira iddianame düzenlenebilmesi için şüphelinin savunmasının alınması gerektiği yönünde bir düzenleme mevcut değildir. Ancak bu durumun her koşulda savunma alınmadan dava açılabileceği anlamına gelmemekte olup, somut olayda şüphelinin savunmasının alınması olayın özelliklerine göre zorunluysa veya savunmayı almak noktasında herhangi fiili bir engel yoksa savunmanın alınarak iddianame tanzim edilmesi gerekmektedir.
İddianame ve soruşturma evraklarının verildiği tarihten itibaren 15 gün içerinde mahkeme tarafından, gerekli şartları ihtiva etmeyen iddianameler iade edilebilir. Bu süre geçtikten sonra mahkemenin iddianamenin iadesi kararı vermesi mümkün değildir. Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. Aynı zamanda Cumhuriyet savcısı, mahkemenin verdiği iddianamenin iadesi kararına itiraz etme yetkisine de sahiptir. Savcılık iade kararına itiraz etmediği yahut itirazları reddedildiği takdirde, iddianamenin iadesi kararında gösterilen eksik veya hatalı noktalar tamamlayarak yeniden bir iddianame düzenler.
İddianamede yer alması gereken zorunlu unsurların bulunmaması, iddianamenin suçun ispatlanmasına etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenmesi, Önödeme ya da uzlaşma yoluyla çözümlenecek bir suç olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde, iddianamenin önödeme yada uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenmesi gibi durumlardan birinin gerçekleşmesi durumunda görevli mahkeme tarafından iddianamenin iadesi kararı verilir. Ancak suçun hukuki nitelendirilmesi nedeniyle iddianame iade edilemez. Zira suç vasfında değişiklik olması halinde kovuşturma aşamasında sanığa ek savunma hakkı verilerek hüküm kurulabilir. Yine suçun niteliğinin değişmesi nedeniyle davanın görevli mahkemeye açılmadığı gerekçesiyle iddianame iade edilemez. Çünkü, iddianamenin kabulünden sonra kovuşturma evresinde mahkeme tarafından görevsizlik kararı verilerek eksiklik giderilebilir. Aynı şekilde yetkisizlik nedenine dayanarak da iddianamenin iadesi kararı verilmesi mümkün değildir.
İddianamenin kabulü kararı verilmesi durumunda ise savcılık tarafından yürütülen soruşturma işlemleri sona erer ve mahkeme tarafından duruşma hazırlığı işlemleri başlar. Kovuşturmada iddianamede yer alan eylem dışına çıkılarak dava konusu olmayan fiil ve olaylar için yargılama yapılamaz. Bunlarla ilgili hüküm kurulamaz. Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir. Ancak mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir.
