7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 15.04.2020 tarihinde Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu düzenlemeyle; başta 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun olmak üzere toplamda 11 kanunda değişiklik yapılmıştır.
Öncelikle İnfaz Hakimliklerinin görev alanı genişletilerek tüm infaz işlemlerinin İnfaz Hakimlikleri tarafından yapılacağı öngörülmüştür.
Kasten işlenen suçlardan toplam 3 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanlar, taksirli suçlardan toplam 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanlar, adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilenler, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu gereğince tazyik hapsine tabi tutulanların doğrudan açık ceza infaz kurumlarında cezalarını infaz edileceği öngörülmüştür.
Koşullu salıverilme oranlarına ilişkin İnfaz Kanunu’nda yapılan değişiklik ile süreli hapis cezalarının infazında koşullu salıverilme için öngörülen 2/3’lük oran 1/2’ye indirilmiştir. Ancak;
-Kasten öldürme suçlarından süreli hapis cezasına mahkum olanlar,
-Mağdurun yüzünün sabit değişikliğine neden olacak şekilde neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan mahkum olanlar,
-İşkence, neticesi sebebiyle ağırlaşmış işkence ve eziyet suçlarından süreli hapis cezasına mahkum olanlar,
-Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan mahkum olanlar,
-TCK m.102/2 hariç olmak üzere cinsel saldırı, ikinci ve üçüncü fıkraları hariç olmak üzere TCK m. 104’de düzenlenen reşit olmayanla cinsel ilişki ve TCK m.105’de düzenlenen cinsel taciz suçlarından süreli hapis cezasına mahkum olanlar,
-TCK m.102, 103, 104 ve 105’de düzenlenen cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hapis cezasına mahkum olan çocuklar,
-TCK m.188’de düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkum olan çocuklar,
-Suç işlemek için örgüt kurma, yönetme veya örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkum olan çocuklar,
-2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkum olanlar,
-Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından süreli hapis cezasına mahkum olanlar
İçin belirlenen koşullu salıverilme oranı 2/3’tür.
Terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkum olanlar ile ikinci kez mükerrerler ve koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilenler hakkında koşullu salıverilme bakımından herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.
Ayrıca önceki düzenlemeye göre, denetim süresi içerisinde kasıtlı olarak suç işleyen hükümlünün koşullu salıverilme kararının geri alınması halinde hükümlünün sonraki suçu işlediği tarihten itibaren kalan cezasının aynen çektirilmesine karar verilmekte iken, yeni düzenleme ile hükümlünün denetim süresi içerisinde işlediği suçtan dolayı mahkum olduğu hapis cezasının iki katı sürenin infazına karar verileceği öngörülmüştür.
Denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmenin şartları da; hükümlünün koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalması, iyi halli olması, açık ceza evinde bulunması ya da açık ceza evine ayrılma hakkını kazanmış olması şeklinde düzenlenmiştir.
Düzenlemede yer alan istisna kapsamındaki suçlar (terör suçları, uyuşturucu ticareti suçları, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, yüzde sabit iz kalmasına sebebiyet veren kasten yaralama suçu, kadına karşı şiddet, işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar) hariç olmak üzere 30/03/2020 tarihine kadar işlenen suçlarda 1 yıllık denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarılmıştır.
Düzenlemede yer alan istisnai suçlar (terör suçları, uyuşturucu ticareti suçları, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, yüzde sabit iz kalmasına sebebiyet veren kasten yaralama suçu, kadına karşı şiddet, işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar) hariç olmak üzere 30/03/2020 tarihine kadar işlenen suçlarda sıfır altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitiren hükümlüler hakkında denetim süresi 4 yıla çıkarılmıştır.
Türk Ceza Kanunu’ nda yer alan bazı suçların cezaları arttırılmıştır. Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesine eklenen düzenleme ile kasten yaralama suçunun ‘canavarca bir hisle’ işlenmesi, suçun nitelikli halleri arasına alınmıştır.
Yine Türk Ceza Kanunu’nun 220. Maddesinde düzenlenen suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçu bakımından da anılan düzenleme ile cezaların alt ve üst sınırları artırılmaktadır.
Türk Ceza Kanunu’nun 241. maddesinde düzenlenen tefecilik suçunun cezasının üst sınırı 5 yıldan 6 yıla çıkarılmış ve ayrıca 500 günden 5000 güne kadar adli para cezası düzenlenmiştir. Tefecilik suçunun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılacaktır.
Hak yoksunluklarını düzenleyen Türk Ceza Kanunu 53. Maddesi kapsamında da değişiklikler mevcuttur. 7242 Sayılı Yasa öncesinde, mahkum olduğu hapis cezası ertelenen veya koşullu salıverilen hükümlünün kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkileri açısından hak yoksunluğunun söz konusu olmayacağı; hapis cezası ertelenen hükümlü hakkında mahkemenin birinci fıkranın (e) bendinde söz konusu edilen hak yoksunluğunun uygulanmamasına karar verilebileceği belirtilmiştir. Ancak söz konusu değişiklik ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezası infaz edilen kişiye de kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkisi tanınmaktadır. Yine bu fıkrada sadece cezası ertelenen hükümlü hakkında öngörülen ve mahkemece izin verilebilecek olan “bir kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tabi bir meslek veya sanatı, kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etme” yetkisi, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezası infaz edilen hükümlü ile koşullu salıverilen hükümlüye de tanınabilecektir.
İnfaza ara verilmesine ilişkin mevcut olan düzenlemelerde de birtakım değişiklikler getirilmiştir. Zorunlu ve ivedi durumlarda; Cumhuriyet başsavcılığının hapis cezasının infazına altı ay ara verebilmesine ilişkin yetkisi, bir yıla çıkarılmıştır. Hükümlülerin eş ya da çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri halinde infazlarına ara verilebilmesine imkan tanınmıştır. Açık ceza evinde bulunan hükümlülerin üç günlük mazeret izni, yedi güne çıkarılmıştır. Hükümlülerin mazeret iznini kullanabilmeleri için ceza evinde iyi halli olarak geçirilmesi gereken süre, cezanın 1/5’inden 1/10’una indirilmiştir.
