Vesayetlik kurumu, ergin kişilerin yahut velayet altında bulunmayan küçüklerin, kişisel ve maddi menfaatlerini korumak maksadıyla 4721 sayılı TMK ile hükme bağlanmıştır. Vesayet altına alınma, kanuni bir zorunluluktan doğabileceği gibi şahsın kendisi de bazı durumların varlığı halinde vesayet altına alınmasını mahkemeden talep edebilir. Vesayet altına alınan kişilere bir vasi tayin edilir. Tayin edilen vasi, vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukuki işlemlerde onu temsil etmekle görevlidir.
Yaş küçüklüğü, Kısıtlanma, Hürriyeti bağlayıcı (hapis cezası) ceza alma, Kişinin kendi isteğiyle vesayet altına alınmayı talep etmesi, Yaş Küçüklüğü, Velâyet altında bulunmayan 18 yaşından küçük bulunması hallerinde vesayet kurumu ortaya çıkar.
Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedeniyle korunması gereken ve bakımı için sürekli yardıma ihtiyaç duyulan kişiler yahut başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan erginler kısıtlanır. Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi nedenleriyle kendisini veya ailesini yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu sebeple sürekli korunmaya ve bakıma ihtiyacı olan ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan ergin kısıtlanır. Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan her ergin kısıtlanır.
Yaşlılığı, sakatlığı, deneyimsizliği veya ağır hastalığı nedenleriyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.
Vesayet davasına bakmaya görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme, küçüğün veya kısıtlının yerleşim yeri mahkemesidir.
Vesayet organları sulh hukuk ve asliye hukuk mahkemesi vasi ve kayyımdır.
Kamu vesayeti, vesayet makamı ve denetim makamından oluşan vesayet daireleri tarafından yürütülür. Vesayet makamı, sulh hukuk mahkemesi; denetim makamı, asliye hukuk mahkemesidir.
Ayırt etme gücüne sahip olan vesayet altındaki kişi ve her ilgili, vasinin eylem ve işlemlerine karşı vesayet makamına şikâyette bulunabilir.
