ZORUNLU MÜDAFİİLİK
5271 Sayılı CMK’ ya göre şüpheli ve sanık için zorunlu müdafilik halleri şunlardır:
1) Şüpheli veya sanığın gözlem altına alınmasına karar verilmesinden önce (CMK 74/2)
2) Şüphelinin gözaltı sonrası Sulh Ceza Hakimliği sorgusu esnasında (CMK 91/7)
3) Şüpheli veya sanık hakkında tutuklama istenildiğinde (CMK 101/3)
4) Şüpheli veya sanığın tutuklama süresinin uzatılması istenildiğinde (CMK 102/3)
5) Şüpheli veya sanık, 18 yaşından küçükse (CMK 150/2)
6) Şüpheli veya sanık, kendisini savunamayacak derecede malul ise (CMK 150/2)
7) Şüpheli veya sanık, sağır ve dilsiz ise (CMK 150/2)
8) Şüpheli veya sanık alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezası gerektiren bir suç işlemişse (CMK 150/3)
9) Kaçak sanık hakkında duruşma yapılabilen hallerde (CMK 247/4)
– Duruşma düzenini bozan sanığın duruşmadan çıkarılması halinde (CMK 204/1)
Bu gibi hallerin mevcudiyeti halinde sanığın veya şüphelinin bir müdafii bulunması zorunludur. Aksi halde gerçekleştirilen işlemler usulsüz ve yasaya aykırı olacak ve yargılamaya bu şekilde devam edilmesi mümkün olmayacaktır. Ayrıca 5320 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun uyarınca, zorunlu müdafi ücreti yargılama giderleri dahilinde kabul edilmektedir. CMK madde 325’e göre de yargılama sonunda cezaya veya güvenlik tedbirine hükmedilmesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve cezanın ertelenmesi hallerinde yargılama giderleri sanığa yükletilir. Uygulamada da bu ücret yargılama sonucunda haksız çıkan taraftan, yani sanık hakkında beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmediği müddetçe yargılama giderlerine sanık tarafından karşılanmaktadır.
