ADLİ PARA CEZASI
Türk Ceza Kanunu hükümlerinde, suç niteliğindeki fiiller hapis veya adli para cezası yaptırımlarına tabi tutulmuştur. Adli para cezası, yargılamayı gerçekleştiren mahkeme tarafından, hükümlünün bir miktar parayı devlet hazinesine ödemesine karar verilmesidir. Türk Ceza Kanunu madde 52’de düzenlenen adli para cezası, beş günden az ve yasada aksine düzenleme bulunmadığı hallerde yedi yüz otuz günden çok olmamak üzere gün olarak tespit edilir. Beraberinde tespit olunan gün sayısı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri dikkate alınarak yirmi Türk lirası ile yüz Türk lirası arasında bir miktar ile çarpılmak suretiyle nihai ceza miktarı belirlenir. Yargıç, ekonomik ve kişisel hallerini göz önüne alarak, kişiye adli para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere süre verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Bu durumda taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit sayısı dörtten az olamaz.
Adli para cezasının ödenmemesi halinde, verilen ceza hapis cezasına çevrilir. Adli para cezasını içeren ilam Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilir. Cumhuriyet Savcısı adli para cezasının 30 gün içerisinde ödenmesi için hükümlüye ödeme emrini tebliğ eder. Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içinde adli para cezasını ödeyemezse, hükümlünün kabulü ile iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı işte çalıştırılmasına karar verilir. Hükümlünün kamuya yararlı işte çalıştırılmaya rıza göstermemesi halinde, Cumhuriyet Savcısı’ nın kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilir. Günlük çalışma süresi, en az iki saat ve en fazla sekiz saat olacak şekilde denetimli serbestlik müdürlüğünce bir belirleme yapılır. Hükümlünün, hakkında hazırlanan programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve tavsiyelerine uymaması halinde, çalıştığı günler hapis cezasından mahsup edilerek kalan kısmın tamamı açık ceza infaz kurumunda yerine getirilir. Adli sicilde de söz konusu ceza hapis cezası olarak görünür.
Faile adli para cezası hesaplanırken dikkate alınan gün sayısı kadar hapis cezası verilir. Türk Ceza Kanunu dışındaki özel ceza kanunlarına göre verilen adli para cezaları ödenmediği takdirde, ceza hapis cezasına çevrilirken yüz Türk lirası, bir gün hapis olarak belirlenmektedir.
