Covid-19 salgın hastalığının yayılmasını engellemek maksadıyla tüm dünyada ve vakaların görülmeye başlaması ile beraber ülkemizde de birtakım tedbirler alınmaya başlamıştır. Bazı iş yerlerinin kapatılmasına karar verilmiş, 30 büyükşehir ve Zonguldak ilinde sokağa çıkma yasakları uygulanmaya başlamıştır. Alınan tedbirlerin akabinde çok sayıda işletmenin faaliyetleri aksamış yahut durma noktasına gelmiştir. Dolayısıyla söz konusu salgın, ekonomik ve sosyal açıdan birçok sorunu da beraberinde getirmiştir.
Öngörülmesi imkansız durumda olan söz konusu salgının, basiretli kabul edilen tacirler bakımından da öngörülmesi mümkün değildir. Hal böyle olunca işletmeleri kapatılan yahut faaliyetleri olumsuz etkilenerek minimum seviyede çalışmak durumunda kalan işyerlerinin borçlarını ödemede güçlüğe düşmesi de kaçınılmaz olmuştur. Dolayısıyla ticari hayat içerisinde yaygın olarak kullanılan çekler bakımından düzenleme ihtiyacı doğmuştur.
Ekonomik ve hukuki hayatta ortaya çıkan olumsuz etkilerin önlenmesi için 25/03/2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kabul edilmiştir. Söz konusu kanun pek çok kanunda değişiklik getirmiştir. Nitekim doğrudan 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 5. Maddesine de yollamada bulunmaktadır. 7226 sayılı Kanunun 49. maddesi ile 5941 Sayılı Çek Kanunu’na geçici 5. madde eklenmiştir. Buna madde hükmüne göre;
Çek Kanunu m. 5’e Eklenen Geçici 5. Madde:
(1) 5 inci maddede tanımlanan ve 24/3/2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkûm olanların cezalarının infazı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla durdurulur. Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorundadır. Kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla on beş eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkûmiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir. İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birinin ödenmediği takdirde alacaklının şikâyeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir. Hükümlü taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde ödemediği bu taksit, sürenin sonuna bir taksit olarak eklenir. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir.
(2) Hükmün infazının durdurulması hâlinde ceza zamanaşımı işlemez.
(3) Bu madde uyarınca infazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan adlî kontrol tedbirine karar verilebilir.
(4) Bu madde uyarınca verilecek kararlarda, hükmü veren icra ceza mahkemesi yetkilidir. Mahkemece bu madde uyarınca verilecek tüm kararlar alacaklıya tebliğ edilir.
(5) Bu madde uyarınca verilecek kararlara karşı itiraz kanun yoluna gidilebilir. İtirazın incelenmesinde İcra ve İflas Kanununun 353. maddesinin birinci fıkrasında belirlenen itiraz usulü uygulanır.
(6) Bu madde hükümleri her bir suç için ancak bir kez uygulanabilir”
5941 sayılı Çek Kanunu’na eklenen geçici 5. madde ile 24/03/2020 tarihine kadar verilen cezaların infazının üç ay süre boyunca duracağı öngörülmüş olup hükümlü tahliye olduktan sonrasına ilişkin bir ödeme planı düzenlenmiştir. Buna göre, hükümlü tahliye olduktan sonra en geç üç ay içerisinde çek bedelinin 1/10 ‘unu ödeyecektir. Ödememesi durumunda alacaklının şikâyeti ile mahkemece hükmün infazının devamına karar verilecektir. Yine çek bedelinin 1/10 ‘u en geç üç ay içerisinde ödendikten sonra geri kalan kısmı ikişer aylık ara ile on beş taksit halinde ödenebilecektir. Bu şekilde ödenmesi durumunda mahkemece ceza mahkûmiyeti tüm sonuçları ile ortadan kalkacaktır.
Yasa ile olağanüstü hal niteliğinde olan salgın hastalığın tacirlerin ticari faaliyetleri üzerindeki olumsuz etkileri azaltmak ve korumak amaçlanmıştır.
