Nüfusta kayıtlı olan yaşın gerçeği yansıtmadığı iddiası ile yaşın küçültülmesi yahut büyütülmesi amacıyla açılan dava türüdür. Yaş düzeltme davasının tabi olduğu herhangi bir zamanaşımı yahut hak düşürücü süre bulunmamaktadır. Emeklilik, askerlik, eğitim hayatı için oldukça önemli olan yaş düzeltme davası her zaman açılabilir. Yaşın değiştirilmesinin idari bir işlemle yapılması mümkün olmayıp yalnızca mahkeme kararı ile düzeltilebilir.
Yaş düzeltme davasında, isim değişikliği davasından farklı olarak sübjektif bir esas söz konusu değildir. İçinde bulunulan yaştan duygusal olarak rahatsızlık duyularak yaşın değiştirilmesi talep edilemez. Yalnızca herhangi bir nedenle gerçeğe aykırı şekilde işlenen nüfus kaydının düzeltilmesi mahkemeden talep edilebilir. Dolayısıyla objektif bir esasa dayanır.
Bahse konu davanın açılmasında birtakım şartlar aranmaktadır. Öncelikle yaşını değiştirmek isteyen kişinin; herhangi bir hastane, doğum evi, sağlık ocağı gibi kurumda doğum tarihinin, kaydının bulunmaması gerekir. Herhangi bir kurum kaydı ile doğum tarihi mevcut ise bu kaydın kesin olduğu kabul edilir ve davanın reddi sebebidir.
Yaşının düzeltilmesini talep eden kişinin değiştirmek istediği yaşta kardeşi var ise, bu takdirde yaşının değiştirilmesi mümkün değildir. Kardeş engelinin bulunması durumunda dava reddedilmektedir. Bunun nedeni bir kadının aynı tarihte ikiz veya üçüz gibi çoğul gebelikler dışında birden fazla çocuk dünyaya getirmesinin mümkün olmamasıdır.
Davayı açan kişi 18 yaşını doldurmamış ise velisi veya vasisi aracılığıyla davayı açabilir.
Doğum tarihinin değiştirilmesini talep eden kişi dava açıldıktan sonra mahkemenin yönlendirmesiyle tam teşekküllü bir hastaneden kemik yaşının tespitine ilişkin rapor almalıdır. Yine kütükteki yaşın gerçeği yansıtmadığı iddiası tanık beyanları ile desteklenmelidir. Elbette kütükte yazan yaşın, kişinin dava tarihindeki görüntüsü ile de uyuşmaması gerekmektedir.
Kemik yaşının tespitinin gerçekleştirilebilmesi için kişinin 25 yaşından büyük olmaması gerekir. Zira kemik gelişimi en fazla 25 yaşına kadar devam etmekte ve bu yaştan sonra kemik yaşı tespiti mümkün olmamaktadır. Bu nedenle bu yaşın üzerindeki kayıt düzeltme davalarında kemik yaşı tespiti yoluna gidilemeyecektir. Bu durumda, dava, tanık beyanları başta olmak üzere, fotoğraf, yazı, okula başlama-bitirme tarihleri ve diğer her türlü kanıtla ispatlanabilecektir.
Nüfus Hizmetleri Kanunu düzenlemesi uyarınca, yaş düzeltme davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise, talepte bulunan kişinin yerleşim yeri mahkemeleridir.
Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 36/1-b uyarınca; ‘Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir’ hükmü mevcut iken, Yargıtay kararlarında da yaş düzeltme davalarının ancak bir defa açılabileceği belirtilmiştir. Ancak Anayasa Mahkemesi’ nin 30.03.2012 tarihli 2011/34 E, 2012/48 K sayılı kararı ile kanunun söz konusu madde bendi iptal edilmiştir. Anayasa mahkemesi kararı uyarınca yaş düzeltme davası birden çok defa açılabilmektedir.
