Çocuk tesliminden kaçınma suçu, çocuk teslimi hakkındaki ilâmın veya ara kararının gereğinin yerine getirilmemesi yahut yerine getirilmesinin engellenmesi suretiyle oluşur. Şikayete tabidir. Görevli ve yetkili mahkeme, icra takibinin yapıldığı yer İcra Ceza Mahkemesidir.
Çocuk teslimi ile ilgili ilama aykırı davranmak suçunun oluşması için; mahkemece verilmiş ve kesinleşmiş çocuk teslimine dair bir ilamın varlığı gerekir. Fakat boşanma davasında ihtiyati tedbir olarak çocuğun ana babadan birine teslimine karar verilirse bu durumda ara kararın infazı için kesinleşme beklenmez. İcra emrinde borçluya çocuğu yedi gün içinde teslim etmesi, aksi takdirde zorla icra olunacağı, ilamın icrası sırasında çocuğun gizlenmesi halinde gizleyenini maddesine göre cezalandırılacağı, ihtarı yer almalı ve bu ihtara rağmen borçlu çocuğu teslim etmemiş olmalıdır. Bu nedenle İcra Müdürü çocuğu zorla almak istediğinde borçlu bu çocuğu vermelidir.
Çocuğun kendi başına kaçması, borçlunun kendisinin kaçırdığı ispat edilmedikçe yalnız başına borçlunun cezalandırılması için yeterli değildir.
Çocuk tesliminden kaçınmak suçu takibi şikayete bağlı bir suçtur. Müşteki suçun işlendiğini öğrendiği tarihten itibaren üç ay, her halde suçun işlenmesinden itibaren 1 yıl içinde İcra mahkemesine yazılı veya şifahi olarak başvurarak dava açabilir.
Mahkemece çocuk teslimine ve çocukla şahsi ilişki kurulmasına ilişkin verilmiş bir hükmün veya ara kararının olup olmadığını, bu hükmün kesinleşip kesinleşmediğini, icra emrinde çocuk tesliminin ve kişisel ilişki kurulması gereken yerin, tarifti ve saatin açıkça gösterilip gösterilmediğini, icra emrinde bulunması gerekli ihtaratların bulunup bulunmadığı, bu ihtara rağmen belli edilen yer gün ve saatte çocuğun teslim edilip edilmediğini, kişisel ilişki için alacaklı şahsa verilip verilmediğini, bu hususun tutanakla tespit edilip edilmediği, teslim edilmemişse, bu teslim edememesinin haklı bir nedene dayanıp dayanmadığını, teslim edilmemiş ise, bu teslim edememede çocuğun hastalığına bağlanıyorsa, çocuğun alıcıya teslim edilemeyecek kadar hasta olup olmadığı, yoksa yasal boşluklardan yararlanma amacıyla mı böyle bir yola başvurulduğunu, çocuk kendisi teslim edilen yerden kaçmışsa, bu hususta borçlunun sorumluluğunun ve katkısının olup olmadığını, çocuk teslim edildikten sonra yeniden kaçırılıp kaçırılmadığı, çocuk tesliminden kaçma suçuna iştirak iddiası varsa, iştirakin şartlarının oluşup oluşmadığını inceler.
Bu suçun cezası, İİK 341. maddesi gereğince sanığın altı aya kadar tazyik hapsine karar verilmesidir.
Sanığa verilen ceza paraya veya diğer seçenek yaptırımlara çevrilemez ve ertelenemez.
Mahkumiyet kararında müştekinin şikayetten vazgeçmesi halinde İİK.’nun 354. maddesine göre cezanın düşeceği ve karar gereği yerine getirilirse sanığın derhal tahliye edileceği ihtarı da yer alır.
